Ở cuối nguồn sông Kiến Giang, nơi tiếp giáp hai huyện Lệ Thủy và Quảng Ninh (tỉnh Quảng Bình) hiện ra một đầm phá bao la ngoạn mục với nhiều loại thủy sản, đó là Phá Hạc Hải. Phá Hạc Hải cách trung tâm thành phố Đồng Hới chừng 20 cây số bên cạnh Quốc lộ 1A.

Trong Đại Nam nhất thống chí triều Nguyễn đã mô tả phá Hạc Hải như sau:"Ở cách huyện Lệ Thủy 14 dặm về phía bắc, có tên là Thiển Hải, cũng gọi là Bình Hồ... trăm sông tụ hội, mọi nhánh đổ về, gọi là Hạc Hải, phía đông bắc từng động cát chập chồng, phía tây bắc vạn núi chắn ngang, chỗ sâu chỗ cạn, có một đường lạch rất sâu, thuyền bè đi lại cần phải đề phòng sóng gió; hạ lưu hợp với sông Mỹ Hương rồi đổ ra biển".

An Nam chí chép: "Thiển Hải ở huyện Nha Nghi, sóng biếc mênh mông, cây lau rậm rạp, chim nước nổi chìm, thuyền chài tụ tán có thể làm nơi du ngoạn của một phương". Vùng Lệ Thủy, Quảng Ninh có "Mâu Sơn vi bút, Hạc Hải vi nghiên". Là vùng đất hiếu học cho nên huyện Quảng Ninh đã có 4 làng văn, vật "văn, võ, cổ, kim".

Lệ Thủy cũng có nhiều làng học, thời nào cũng có nhiều nhân vật khoa cử nổi tiếng. Phá Hạc Hải có diện tích khoảng 12km2, độ sâu 1,5-3m. Phá Hạc Hải là vùng nước lợ, có độ mặn 15-20% cho nên có rất nhiều loài thủy sản nước lợ như: tôm, cua, cá bống, cá buôn, cá úc, cá leo béo ngọt, rạm gạch nổi tiếng... Hàng trăm hộ xung quanh phá Hạc Hải chuyên nghề đánh bắt thủy sản đã cung cấp cho thị trường Đồng Hới một khối lượng thủy sản lớn. Phá Hạc Hải cũng là nơi rất thuận lợi cho cây cối (dùng làm chiếu) phát triển. Dưới đáy phá Hạc Hải còn có nhiều rong rêu mà nhân dân thường khai thác về làm phân bón cho cây cối hoa màu.